ไม่ใช่อาการตามวัย แต่ป้องกันได้ ทั้งอัลไซเมอร์ หลอดเลือดสมอง เพื่อมีชีวิตยืนยาวได้อย่างสุขภาพดี ไม่เป็นภาระลูกหลาน
นพ.ณัฐพงศ์ วงศ์วิวัฒน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า อาการสมองเสื่อมคือภาวะที่มีการสูญเสียความ สามารถทางสมอง เช่น ความจำ การรับรู้ ความเข้าใจ การใช้ภาษา ทิศทาง การใช้เหตุผลและการแก้ปัญหา มีการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมและบุคลิกภาพ โดยมีผลกระทบต่อความสามารถในกิจวัตรประจำวันและการเข้าสังคม และสมองเสื่อมเป็นภาวะที่อยู่ใกล้ตัวเรามากขึ้นตามภาวะสังคมสูงวัย
ในอดีตเรามักเชื่อกันว่าอาการหลงลืมเป็นเรื่องปกติของคนสูงอายุ เป็นการหลงลืมตามวัย แต่ไม่ได้ถูกต้องทั้งหมด ยังมีผู้สูงอายุส่วนหนึ่งที่มีอาการสมองเสื่อม หากญาติหรือคนใกล้ชิดให้ความสำคัญสังเกตความผิดปกติและรีบนำมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัย บางส่วนสามารถแก้ไขได้และจำนวนมากชะลอโรคได้ถ้าพบในระยะแรก
นพ.สกานต์ บุนนาค ผอ.สถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กล่าวว่า สาเหตุโรคสมองเสื่อมเกิดจากหลายปัจจัยสำคัญ เช่น การเสื่อมของเซลล์สมอง ขาดวิตามินบี 1 หรือบี 12 ติดเชื้อในสมอง การแปรปรวนของระบบเมตาโบลิกในร่างกาย เนื้องอกในสมอง เป็นต้น โดยโรคสมองเสื่อมที่พบมากที่สุดคือ อัลไซเมอร์ และโรคหลอดเลือดสมอง
อย่างไรก็ตาม แม้สาเหตุบางอย่างของภาวะสมองเสื่อมจะยังไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด เช่น สมองเสื่อม อัลไซเมอร์ที่เกิดจากพันธุกรรม แต่พบว่าการป้องกันสามารถลดความเสี่ยงต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อม ได้ คือ1) เลือกอาหารที่เหมาะสม รับประทานให้เป็นเวลา หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง 2) นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 3) ควบคุมน้ำหนักตัว 4)หลีกเลี่ยงกาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนสูง 5) ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มเหล้า
6) ฝึกสมองให้คิดบ่อยๆ เช่น อ่านเขียนหนังสือบ่อยๆ เล่นเกมส์ตอบปัญหา นับเลขถอยหลัง 7) ออกกำลังกายสม่ำเสมอ สัปดาห์ละ 3 - 5 ครั้ง 8) พบปะพูดคุยกับผู้อื่นบ่อยๆ หากิจกรรมคลายเครียด 9) ตรวจสุขภาพประจำปี 10) ถ้ามีโรคประจำตัวต้องติดตามรักษาเป็นระยะ รวมทั้งเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อควบคุมอาการของโรคร่วมด้วย โดยเฉพาะโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง 11) ระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุต่อสมอง โดยเฉพาะหกล้ม
