ทรงสร้างประโยชน์สุขสู่ปวงประชา หนังสือพระราชพิธีบรมราชาภิเษกฉบับโครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทยบันทึกข้อมูลพระราชพิธีบรมราชาภิเษกรัชกาลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราชในวันประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอันเป็นพระฤกษ์บันทึกไว้ต่อเนื่องว่า ในวันที่ 5 พฤาภาคม อันเป็นวันประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงสรงมูรธาภิเษกแล้วทรงเครื่องต้นเสด็จออกประทับเหนือพระที่นั่งอัฐทิศภายใต้สตปฎลเศวตฉัตร(ฉัตร 7 ชั้น) สมาชิกรัฐสภา ถวายน้ำอภิเษก และพราหมณ์พิธีถวายน้ำเทพมนต์ เวียนครบแปดทิศ เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศวร์ (จิตต์ ณ สงขลา) ประธานวุฒิสภาถวายพระพรเป็นภาษามคธ และนายเพียร ราชธรรมนิเทศ ประธานสภาผู้แทนราษฎรถวายพระพรเป็นภาษาไทย พระราชครูวามเทพมุนีถวายนพปฎลมหาเศวตฉัตร (ฉัตร 9 ชั้น) แล้วเสด็จพระราชดำเนินสู่พระที่นั่งภัทรบิฐ พราหมณ์ร่ายเวทเปิดศิวาลัยไกลาส ทูลเกล้าฯ ถวายพระสุพรรณบัฎ เครื่องราชกกุธภัณฑ์ เครื่องราชูปโภค และพระแสงอัษฎาวุธ ด้วยภาษามคธ สำหรับพระสุพรรณบัฏได้จารึกพระปรมาภิไธยว่า “พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร” เมื่อทูลเกล้าฯ ถวายเครื่องราชกกุธภัณฑ์ต่างๆแล้ว พระราชครูวามเทพมุนีถวายพระพรชัยมงคลด้วยภาษามคธ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการตอบ พระราชอารักขาแด่ประชาชนชาวไทย ด้วยภาษาไทยว่า เมื่อพระราชครูวามเทพมุนีรับพระราชโองการด้วยภาษามคธและภาษาไทยแล้ว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงหลั่งน้ำทักษิโณทก ตั้งพระราชสัตยาธิษฐานจะทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ปกครองราชอาณาจักรไทย โดยทศพิธราชธรรมจริยา จากนั้นทรงเปลื้องพระมหาพิชัยมงกุฎ พระธำมรงค์รัตนวราวุธ และพระธำมรงค์วิเชียรจินดา จมื่นสิริวังรัตน (เฉลิม คชาชีวะ) เลขาธิการพระราชวังทูลเกล้าฯ ถวายดอกพิกุลทอง ดอกพิกุลเงิน ทรงโปรยพระราชทานแก่พราหมณ์ แล้วเสด็จฯออกจากพระที่นั่งไพศาลทักษิณสู่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมแด่พระสงฆ์ 80 รูป พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา สมเด็จพระสังฆราชถวายอดิเรกเป็นปฐม สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ถวายพระพรลา แล้วเสด็จขึ้น สมเด็จพระสังฆราชดับเทียนชัย เวลาบ่ายของวันที่ 5 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ ออกมหาสมาคมที่พระนั่งอมรินทรวินิจฉัยให้คณะรัฐมนตรี คณะทูต สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาผู้แทน และข้าราชการเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เพื่อกราบทูลถวายพระพรชัยมงคล โดยมี จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีกราบทูลในนามคณะรัฐมนตรีและข้าราชการทั่วพระราชอาณาจักร และพระยาศรีธรรมาธิเบศร์ ประธานรัฐสภา กราบทูลในนามประชาชนชาวไทย แล้วทรงมีพระบรมราชโองการตรัสตอบขอบใจทั่วกัน แล้วเสด็จขึ้น สถาปนาสมเด็จพระราชินี หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินออกมหาสมาคมแล้ว ในเวลา 14.40 น. พระองค์ได้เสด็จฯ ขึ้นพระที่นั่งไพศาลทักษิณ ประทับเหนือพระที่นั่งภัทรบิฐเบื้องซ้าย มีพระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการสตรีในพระราชฐานเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท จากนั้นโปรดเกล้าฯให้หลวงอักษรการอาลักษณ์อ่านประกาศกระแสพระบรมราชโองการ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯสถาปนาสมเด็จพระราชินีให้ทรงดำรงราชฐานันดรศักดิ์ เป็นสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี แล้วสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี เสด็จฯไปสู่หน้าพระที่นั่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงหลั่งน้ำพระมหาสังข์ ทรงเจิม พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ และเครื่องอิสริยราชูปโภคสำหรับตำแหน่งสมเด็จพระราชินี ชาวพนักงานเป่าสังข์ แกว่งบัณเฑาะว์ ประโคมดนตรี แล้วพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร กราบบังคมทูลพระกรุณาแทนพระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายพระพรชัยมงคล แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ทรงมีพระราชดำรัสตอบขอบพระทัยจากนั้น จมื่นสิริวังรัตน เลขาธิการพระราชวัง ทูลเกล้าฯ ถวายขันดอกพิกุลทอง ดอกพิกุลเงิน ทรงโปรยพระราชทานพระบรมวงศานุวงศ์แล้วทั้งสองพระองค์เสด็จขึ้น ระหว่างที่เสด็จฯออกมหาสมาคมนี้ เจ้าหน้าที่ได้เทียบพระยาช้างต้น และพระราเชนทรยานที่เกยหน้าพระที่นั่งดุสิดาภิรมย์ พระยาม้าต้นและรถยนต์พระที่นั่ง ที่หน้าพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท และเทียบเรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ที่ท่าราชวรดิฐประกาศพระองค์เป็นพุทธศาสนูปถัมภก ตอนเย็นของวันที่ 5 พฤษภาคม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวประทับพระที่นั่งราชยานพุดตานทอง เสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนราบใหญ่ไปยังพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อทรงจุดธูปเทียนเครื่องราชสักการะและถวายต้นไม้ทอง ต้นไม้เงิน บูชาพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระพุทธเลิศหน้านภาลัย แล้วทรงจุดธูปเทียนถวายนมัสการพระรัตนตรัย สมเด็จพระสังฆราชถวายศีล พระองค์ทรงสมาทานศีลแล้ว มีพระราชดำรัสประกาศพระองค์เป็นพุทธศาสนูปถัมภกท่ามกลางพระสงฆ์ 80 รูป มีสมเด็จพระสังฆราชเป็นประธาน เสกสรร สิทธาคม [email protected]