วันนี้ (15 เมษายน 2562 ) นายประเทือง กองมงคล ผู้ใหญ่บ้านดอนไชย ม.5 ต.หย่วน อ.เชียงคำ จ.พะเยา พร้อมชาวบ้านทำพิธีย้าย “เสาใจกลางบ้าน” บริเวณ 3 แยก บ้านดอนไชย ซอย 4 เพื่อรื้อฟื้นประเพณีที่สูญหายไป เนื่องจากการพัฒนาความเจริญของบ้านเมือง ในการก่อสร้างถนนทับเสาใจกลางบ้าน นายประเทือง เผยว่า เมื่อ 200 กว่าปีที่แล้ว สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ได้มีชาวไทลื้อที่อพยพจากเมืองสิบสองปันนา ประเทศจีน เข้ามาในพื้นที่นี้ โดยมี 6 ครอบครัวจำนวน 12 คน ได้มาตั้งรกรากที่บ้านดอนไชย ซึ่งทั้งหมดเป็นต้นตระกูล “กองมงคล” และได้ตั้งเสาใจกลางบ้าน ณ บริเวณดังกล่าว ต่อมา หลังจากพัฒนาบ้านเมืองได้ก่อสร้างถนนและหมู่บ้านผ่านที่ตั้งเสาใจกลางบ้าน ทำให้เสาใจกลางบ้านได้ถูกรื้อถอนทับถมหักเสียหายและไม่ได้รับการบูรณะ จนชาวบ้านบางส่วนได้ลืมเลือนไปโดยเฉพาะอนุชนรุ่นหลังแทบจะไม่มีใครรู้จัก จากเหตุการณ์ครั้งนั้นยังมีลูกหลานคนเฒ่าแก่ที่เล่าสืบต่อกันมาว่า ชุมชนบ้านดอนไชยเคยมีเสาใจกลางบ้านและได้หายไป มาบัดนี้ชาวบ้านดอนไชย ม.5 จึงได้รื้อฟื้นประเพณีและทำพิธีย้ายเสาใจกลางบ้านมาไว้ ที่ 3 แยกบ้านดอนไชย ซอย 5 ซึ่งเสาใจกลางบ้านที่ย้ายมานี้ได้ทำขึ้นมาใหม่ ทั้งนี้เพื่อให้ชาวบ้านได้สักการะบูชา ทำพิธีกรรม งานบุญ ต่างๆ โดยใช้สถานที่ เสาใจกลางบ้าน เป็นศูนย์และเป็นหลักยึดเหนี่ยวจิตใจ ของชุมชนบ้านดอนไชยต่อไป