จากกรณีพายุฤดูร้อนพร้อมลูกเห็บพัดถล่ม อ. ปง จ.พะเยา เมื่อวันที่ 16 ที่ผ่านมา ทำให้บ้านเรือนและข้าวของของประชาชนเสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งใบยาสูบในพื้นที่สถานีบ่มใบยาสันกลาง และสถานีบ่มใบยาป่าแขม ต. งิม อ. ปง เสียหายเป็นจำนวนมากนั้น นายอลงกรณ์ ผาทอง นายกสมาคมผู้บ่ม ผู้เพาะปลูก และผู้ค้าใบยาสูบ จ. เชียงราย-พะเยา เผยว่า “ชาวไร่กว่า 70 ราย ได้รับผลกระทบจากพายุลูกเห็บถล่ม ทำให้ผลผลิตกว่า 210 ไร่ ได้รับความเสียหายจากลูกเห็บ ลมพายุ และน้ำขัง คิดเป็นความสูญเสียกว่า 500,000 กิโลกรัม หรือประมาณ 3,000,000 บาท ใบยาสูบที่เสียหายนี้มีทั้งที่เก็บเกี่ยวไปบางส่วน และยังไม่ได้เก็บเกี่ยว ความเสียหายจากพายุลูกเห็บนี้ ชาวไร่ได้รับความเดือนร้อนอย่างหนัก เพราะทำให้รายได้จากการชายใบยาลดลง ส่วนทางโรงบ่มก็ต้องรับภาระขาดทุน เนื่องจากได้ลงทุนปัจจัยการผลิต เช่น ปุ๋ย และยาฆ่าแมลงให้แก่ชาวไร่ไปก่อนแล้ว แต่ในเบื้องต้น โรงบ่มฯ ก็จะพยายามช่วยเหลือชาวไร่อย่างเต็มกำลัง เช่น รับซื้อใบยาที่เสียหาย เพื่อช่วยบรรเทาความเดือดร้อนเฉพาะหน้าให้กับชาวไร่ก่อน”
“แต่ทางโรงบ่มคงไม่สามารถช่วยเหลือได้มากนัก เนื่องจากโรงบ่มถูกลดโควต้าการผลิตจากการยาสูบแห่งประเทศไทย (ยสท.) และเงินช่วยเหลือจากการลดโควต้าที่ทาง ครม. เห็นชอบนั้น ทางโรงบ่มก็ยังไม่ได้รับ เนื่องจาก ทางคณะกรรมการ ที่ประกอบด้วย กรมสรรพสามิต ยสท. และ ธกส. ไม่เคยปรึกษาหารือกับ สมาคมผู้บ่ม และยังไม่มีแนวทางปฎิบัติที่ชัดเจน เป็นธรรมและปฎิบัติได้จริง”
นายอลงกรณ์ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ในฤดูกาลปลูก 2561/62 นี้ โควต้าการปลูกใบยาสูบของผู้บ่มอิสระในจังหวัดเชียงราย-พะเยา ลดลง 44 % จาก 1,736,624 กิโลกรัมเหลือเพียง 997,525 กิโลกรัม เนื่องจากการยาสูบแห่งประเทศไทยลดการรับซื้อลง แม้คณะรัฐมนตรีจะมีมติเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2561 อนุมัติงบประมาณ 159 ล้านบาทเพื่อจ่ายเงินชดเชยโควต้าที่หายไป แต่จนทุกวันนี้ก็ยังไม่ทราบหลักเกณฑ์หรือความชัดเจนในการรับเงินชดเชย นอกจากนี้ ในเดือนตุลาคม 2562 ภาษีบุหรี่จะขึ้นเป็น 40% ซึ่ง ยสท อาจจะมีการปรับลดโควต้าการรับชื้อใบยาลงอีก เพราะถ้าบุหรี่ราคาแพงขึ้นย่อมกระทบต่อยอดขายของการยาสูบ
“ผู้บ่มยาสูบ และชาวไร่ยาสูบต้องเผชิญความเสี่ยงที่ผลผลิตจะเสียหายจากภัยพิบัติทางธรรมชาติอยู่แล้ว ยังต้องมากังวลเรื่องการขาดรายได้และสูญเสียอาชีพอีก อยากขอให้รัฐบาลเร่งบรรเทาความเดือดร้อนชาวไร่ และสร้างหลักประกันอาชีพให้กับพวกเราโดยอย่าเพิ่งเก็บภาษีบุหรี่เพิ่มอีกเลย ท่านอธิบดีกรมสรรพสามิตให้สัมภาษณ์ผ่านสื่อว่าถ้าอยากให้มีการขยายเวลาการขึ้นภาษี 40% ออกไป ก็ต้องมาหารือกันทุกฝ่าย ซึ่งภาคีฯ ก็ยินดีพูดคุยเพื่อให้ข้อมูลผลกระทบของชาวไร่”
“แต่ทางโรงบ่มคงไม่สามารถช่วยเหลือได้มากนัก เนื่องจากโรงบ่มถูกลดโควต้าการผลิตจากการยาสูบแห่งประเทศไทย (ยสท.) และเงินช่วยเหลือจากการลดโควต้าที่ทาง ครม. เห็นชอบนั้น ทางโรงบ่มก็ยังไม่ได้รับ เนื่องจาก ทางคณะกรรมการ ที่ประกอบด้วย กรมสรรพสามิต ยสท. และ ธกส. ไม่เคยปรึกษาหารือกับ สมาคมผู้บ่ม และยังไม่มีแนวทางปฎิบัติที่ชัดเจน เป็นธรรมและปฎิบัติได้จริง”
นายอลงกรณ์ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ในฤดูกาลปลูก 2561/62 นี้ โควต้าการปลูกใบยาสูบของผู้บ่มอิสระในจังหวัดเชียงราย-พะเยา ลดลง 44 % จาก 1,736,624 กิโลกรัมเหลือเพียง 997,525 กิโลกรัม เนื่องจากการยาสูบแห่งประเทศไทยลดการรับซื้อลง แม้คณะรัฐมนตรีจะมีมติเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2561 อนุมัติงบประมาณ 159 ล้านบาทเพื่อจ่ายเงินชดเชยโควต้าที่หายไป แต่จนทุกวันนี้ก็ยังไม่ทราบหลักเกณฑ์หรือความชัดเจนในการรับเงินชดเชย นอกจากนี้ ในเดือนตุลาคม 2562 ภาษีบุหรี่จะขึ้นเป็น 40% ซึ่ง ยสท อาจจะมีการปรับลดโควต้าการรับชื้อใบยาลงอีก เพราะถ้าบุหรี่ราคาแพงขึ้นย่อมกระทบต่อยอดขายของการยาสูบ
“ผู้บ่มยาสูบ และชาวไร่ยาสูบต้องเผชิญความเสี่ยงที่ผลผลิตจะเสียหายจากภัยพิบัติทางธรรมชาติอยู่แล้ว ยังต้องมากังวลเรื่องการขาดรายได้และสูญเสียอาชีพอีก อยากขอให้รัฐบาลเร่งบรรเทาความเดือดร้อนชาวไร่ และสร้างหลักประกันอาชีพให้กับพวกเราโดยอย่าเพิ่งเก็บภาษีบุหรี่เพิ่มอีกเลย ท่านอธิบดีกรมสรรพสามิตให้สัมภาษณ์ผ่านสื่อว่าถ้าอยากให้มีการขยายเวลาการขึ้นภาษี 40% ออกไป ก็ต้องมาหารือกันทุกฝ่าย ซึ่งภาคีฯ ก็ยินดีพูดคุยเพื่อให้ข้อมูลผลกระทบของชาวไร่”