พระยานมาศสามลำคาน : ปกิณกภาพ

พระยานมาศสามลำคาน เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศในกระบวนแห่ราชรถ ราชยาน และพระเมรุมาศ ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ “พระยานมาศสามลำคาน เป็นยานคานหามขนาดใหญ่ ทำด้วยไม้จำหลัก ลวดลายลงรักปิดทอง มีพนักโดยรอบ และมีคานหาม 3 คาน จึงเรียกยานมาศสามลำคาน ใช้คนหาม 2 ผลัด ผลัดละ 60 คน ใช้สำหรับอัญเชิญพระโกศพระบรมศพจากพระบรมมหาราชวังขึ้นสู่ราชรถ และใช้ทรงพระโกศพระบรมศพในการเวียนพระเมรุ พระยานมาศสามลำคาน เข้าใจว่าสร้างตามแบบแผนพระราชประเพณีสมัยอยุธยา แต่ได้มีการดัดแปลงและปรับปรุงให้เหมาะสมกับกาลสมัยและสภาพการใช้สอย ส่วนในสมัยรัตนโกสินทร์ องค์แรกสร้างขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และได้มีการซ่อมบูรณะเมื่อมีการใช้งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ” (องค์ความรู้ฉบับย่อ เครื่องประกอบพระราชอิสริยยศ ราชรถ ราชยาน และพระเมรุมาศ งานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ, กรมศิลปากร)