อัษฎางค์ ยมนาค นักประวัติศาสตร์ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า... ความมหัศจรรย์ของพระแก้วมรกต ที่คุณ...อาจไม่เคยรู้ ............................................................................ ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระองค์สนิทสนมกับพระเจ้าซาร์นิโครัส แห่งรัสเซียมาก จึงได้ช่างเจียระไนอัญมณีฝีมือดีของราชสำนักรัสเซีย ทำเครื่องเพชรพลอยถวายมากมาย พอถึงในสมัยรัชกาลที่ 6 จึงทรงมีพระราชดำริ ให้เจ้าฟ้าจักรพงษ์ซึ่งสนิทสนมกับราชสำนักรัสเซีย ติดต่อหาช่างเจียระไนอัญมณี เพื่อจะให้แกะสลักพระแก้วมรกตจำลอง จนได้นายปีเตอร์ คารล์ ฟาร์แบเช มาและนายปีเตอร์ก็หาแก้วมรกตทั่วรัสเซีย จนได้แก้วมรกต ซึ่งเป็นหยกเนไฟรต์สีเขียว ชนิดเดียวกับพระแก้วมรกตในวัดพระแก้ว แล้วก็ลงมือแกะสลักให้เหมือนทั้งรูปลักษณ์และมีขนาดเท่าองค์จริงทุกประการ จนเกือบจะเสร็จแล้ว เหลือเพียงสิ่งสุดท้ายที่เคาะลงไป แล้วองค์พระแก้วมรกตที่แกะสลักก็แตกลงเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยอย่างน่าเสียดาย จึงคิดกันว่า อาจจะมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลบันดาลให้มีอันเป็นไปเช่นนั้น ในหลวงรัชกาลที่ 6 จึงสั่งให้นายปีเตอร์ ไปหาแก้วมรกตมาใหม่ แต่คราวนี้ให้แกะสลักให้ไม่เหมือนกับพระแก้วมรกตองค์จริง ปรากฎว่า แกะสลักจนสำเร็จได้ พระแก้วมรกตองค์ดังกล่าว พระราชทานนามว่า “พระแก้วมรกตองค์น้อย” ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่ หอพระสุราลัยพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง ส่วนพระแก้วมรกตองค์แรกที่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยนั้น ทรงให้นับว่ามีกี่ชิ้น ปรากฎว่า นับได้เท่ากับจำนวนพระราชโอรสของในหลวงรัชกาลที่ 5 พอดีเป๊ะอย่างเหลือเชื่อ จึงทรงโปรดให้นายปีเตอร์ แกะสลักเป็นองค์พระตามขนาดน้อยใหญ่ที่แตกออกมา แล้วถวายให้กับพระราชโอรสของรัชกาลที่ 5 ซึ่งก็คือพี่น้องของรัชกาลที่ 6 ทุกพระองค์ ต่อมามีรัชทายาทของพระราชโอรสของรัชกาลที่ 5 ที่เคยได้พระแก้วมรกตองค์เล็กบางพระองค์ ได้ถวายพระแด่ในหลวงรัชกาลที่ 9 บางพระองค์ได้ยกให้กับ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ในห้องรัตนโกสินทร์ ส่วนอีกเรื่องหนึ่งนั้นคือ พระแก้วมรกตที่เราเห็นอยู่ในพระอุโบสถวัดพระแก้วนั้น ความจริง ที่ฐานขององค์พระแก้วนั้น ยังเป็นแท่งแก้วมรกตทั้งแท่ง โดยมีขนาดความสูงเท่ากับองค์พระแก้ว เพียงแต่ยังไม่ได้มีการแกะสลักใดๆ ที่ฐานที่ตั้งขององค์พระแก้วมรกตนั้น ก็ทำเป็นร่องลึกเอาไว้ เพื่อให้บรรจุฐานของพระแก้วมรกตลงไป ที่มา: ฟังมากจาก อ.เผ่าทอง ทองเจือ เมื่อนานมาแล้ว ............................................................................ เพราะฉะนั้นหลังจากกุข่าวลือกันว่า ในหลวงรัชกาลที่ 7 ประกาศพระแก้วมรกตแล้วไม่สำเร็จ เห็นมีคนโพสต์ข่าวลือภาค 2 ว่า พระแก้วมรกตที่อยู่ในวัดพระแก้วเป็นองค์ปลอม องค์จริงอยู่ในเมืองจีนนั้น เกิดจากการขาดความรู้เรื่องพระแก้วมรกตอย่างแท้จริง เพราะองค์จริงมีฐานที่ยังไม่ได้แกะสลัก ที่ยังเป็นแท่งแก้วมรกตทั้งแท่ง โดยมีขนาดความสูงเท่ากับองค์พระแก้ว ซึ่งเรื่องฐานที่ยังเป็นแท่งแก้วมรกตทั้งแท่งนี้มีคนรู้น้อยมาก ซึ่งรวมถึงผู้ไม่หวังที่หวังจะสร้างข่าวเท็จนั้นก็ไม่รู้เช่นกัน ............................................................................ อัษฎางค์ ยมนาค รวบรวม เรียบเรียง