“นวดไทย” ฉลุย ยูเนสโกขึ้นทะเบียนมรดกจับต้องไม่ได้มนุษยชาติ

ยูเนสโกขึ้นทะเบียน “นวดไทย” มรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ก.วัฒนธรรมชง “สงกรานต์เฟสติวัล” ร่วมกับประเทศเพื่อนบ้าน ลาว พม่า กัมพูชา สิบสองปันนาจีน เสนอปี63 เมื่อวันที่ 13 ธ.ค. 62 ที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร (วัดโพธิ์) กระทรวงวัฒนธรรมโดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรมร่วมกับกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข แถลงข่าวสรุปผลการประกาศขึ้นทะเบียนนวดไทย เป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ขององค์การยูเนสโก (UNESCO) โดยนายอิทธิพล คุณปลื้ม รมว.วัฒนธรรม กล่าวว่า ที่ประชุมคณะกรรมการร่วมระหว่างรัฐบาลตามภาคีอนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโกครั้งที่14 ระหว่างวันที่ 8 – 14 ธันวาคม 2562 ณ กรุงโบโกตา สาธารณรัฐโคลอมเบีย มีวาระประกาศผลการพิจารณาขึ้นทะเบียนมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ (The Intangible Cultural Heritage (ICH)) ประจำปี2019 จำนวนรวม 51 รายการ ประกอบด้วย Urgent List (6 รายการ) Representative List (42 รายการ) และ Good Practice List (3 รายการ) โดยนวดไทยจัดอยู่ในกลุ่มRepresentative List of ICH หรือรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติ ที่ประชุมมีมติรับรองและประกาศให้ “นวดไทย” (NUAD THAI) ขึ้นทะเบียนในรายการดังกล่าวตามที่ประเทศไทยเสนอ เป็นรายการที่สองต่อจากรายการโขนที่ยูเนสโกขึ้นไปเมื่อปลายปี 2561 นายอิทธิพล กล่าวอีกว่า นวดไทยถือเป็นมรดกภูมิปัญญาที่เป็นศาสตร์และศิลป์ทางการแพทย์ดั้งเดิมเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วัฒนธรรมท้องถิ่น และเป็นการรักษาทางเลือกควบคู่ไปกับการดูแลสุขภาพตามแบบแผนตะวันตกสมัยใหม่ มีองค์กรที่ส่งเสริมและพัฒนาการนวดมากกว่า 50 องค์กร อาทิสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย รวมถึงภาควิชาชีพได้แก่ สภาการแพทย์แผนไทย และยังมีสถาบันการเรียนการสอนสถานประกอบการเพื่อสุขภาพทั่วประเทศ มีการใช้นวดไทยในการดูแลสุขภาพในครัวเรือนและชุมชนทั่วทุกภาคของประเทศ มีหมอนวดพื้นบ้านทั้งประเทศรวม 25,205 คน มีบุคลากรสถานประกอบการเอกชนที่ให้บริการนวดไทยเพื่อการบำบัดและฟื้นฟูสุขภาพทุกจังหวัด นอกจากจะได้รับความนิยมในประเทศไทยแล้ว ยังเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลกนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติให้ความนิยมเดินทางมาใช้บริการแล้วมีจำนวนมากที่สมัครเรียนนวดแผนไทยในสถานที่ต่างๆ โดยเฉพาะที่วัดวัดโพธิ์มีผู้สำเร็จวิชานวดแผนไทยตำรับวัดโพธิ์ไปแล้วมากกว่า 2 แสนคน จาก145 ประเทศ เป็นอาชีพที่สามารถสร้างรายได้เป็นจำนวนมากแก่หมอนวดแผนไทยตามเมืองใหญ่ทั่วโลกเช่นนิวยอร์กลอนดอนและฮ่องกง “สำหรับในปี 2563 จะเสนอประเพณีสงกรานต์ หรือ ‘Songkran festival’ เป็นมรดกทางภูมิปัญญาที่จับต้องไม่ได้ โดยจะเสนอควบคู่กับรัฐบาลจีน เนื่องจากเมืองสิบสองปันนาของจีนมีประเพณีสงกรานต์เหมือนกัน รวมถึงประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชา ลาว พม่า มีประเพณีสงกรานต์ด้วยเช่นกัน โดยเป็นเจ้าภาพร่วมกัน โดยเหตุผลที่เสนอประเพณีสงกรานต์ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางภูมิปัญญาฯ เพราะมีจุดเชื่อมโยงร่วมกันเป็นประเพณีที่แสดงถึงการขึ้นศักราชใหม่ในรูปแบบของการนับปีปฏิทิน มีการเฉลิมฉลองโดยใช้น้ำเป็นสื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชน ส่วนต้มยำกุ้งอยู่ระหว่างการจัดทำข้อมูลเพื่อเสนอขึ้นทะเบียนมรดกโลกในปี2564 เชื่อว่าจะทำให้อาหารไทยต้มยำกุ้งเป็นที่รู้จักมากขึ้นไปทั่วโลก“ นายอิทธิพล รมว.วัฒนธรรม กล่าว นพ.ปราโมทย์ เสถียรรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวว่า วันที่ 12 ธ.ค. 62 ทั่วโลกจะได้จดจำนวดไทยได้ขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติจากยูเนสโก ในส่วนของกรมการแพทย์ฯ ได้จัดทำแผนยุทธศาสตร์การส่งเสริมและพัฒนานวดไทย (ฉบับที่1 ) พ.ศ.2563-2565 ผ่านการรับฟังความคิดเห็นจากหน่วยงานภาครัฐและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องเพื่อเป็นกำหนดทิศทางขับเคลื่อนการดำเนินงานให้สอดคล้องตามแผนปฏิรูปประเทศโดยมีแนวทางสำคัญคือ การสร้างมาตรฐานนวดไทยทั้งในด้านองค์ความรู้หลักสูตรรวมถึงระบบบริการนวดไทยให้เป็นที่ยอมรับตั้งแต่ในระดับชุมชนซึ่งเป็นตันกำเนิดภูมิปัญญานวดไทยสถานพยาบาลสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ “ในระดับสากล มีการสร้างอัตลักษณ์นวดไทยสู่ระดับโลก ได้แก่ การยกย่องเชิดชูเกียรติหมอไทยแห่งชาติสาขานวดไทย สร้างพิพิธภัณฑ์การนวดไทย และรูปหล่อฤาษีดัดตนขนาดใหญ่เป็นแลนด์มารค์ของกรุงเทพฯ และนวดไทยยังเป็นการสร้างงานสร้างอาชีพให้กับคนในชาติ อีกทั้งยังอนุรักษ์ภูมิปัญญานวดไทยให้อยู่คู่กับสังคมไทย” นพ.ปราโมทย์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทย กล่าว