ผ่านพ้นไปแล้ว สำหรับการเป็นเจ้าภาพการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 34 อย่างเรียบร้อยและสมเกียรติ ในวาระที่ประเทศไทยเป็นประธานอาเซียนอีกครั้งในรอบ 10 ปี จากแนวคิดหลัก “ร่วมมือ ร่วมใจ ก้าวไกล ยั่งยืน” (Advancing Partnership for Sustainability) ทั้งในในการประชุมมีประเด็นสำคัญใดบ้างนั้น จากถ้อยแถลงของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เปิดเผยผลการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 34 ว่า ที่ประชุมได้สนับสนุนการดำเนินการของไทยในการสร้างความยั่งยืนให้อาเซียนทุกมิติเพื่อรับมือกับความเปลี่ยนแปลงและความท้าทายต่างๆ การสร้างภูมิภาคที่ยั่งยืนและปลอดภัยสำหรับประชาชนในทุกสถานการณ์ ปัญหาขยะทะเลเป็นปัญหาที่สร้างผลกระทบในวงกว้างต่อชีวิตความเป็นอยู่ และสุขอนามัยของประชาชน รวมทั้งส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำและทรัพยากรทางทะเล “ที่ประชุมจึงรับรองปฏิญญากรุงเทพฯ ว่าด้วยการต่อต้านขยะทะเลในภูมิภาคอาเซียนที่แสดงเจตนารมณ์ของอาเซียนในการมุ่งมั่นที่จะแก้ไขปัญหาขยะทะเลอย่างจริงจังและยั่งยืน เราหารือการเตรียมการรับมือกับเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันและภัยพิบัติ ผู้นำอาเซียนร่วมกันเปิดตัวคลังเก็บสิ่งของช่วยเหลือทางไกลของอาเซียน สำหรับใช้ในกรณีเกิดภัยพิบัติ หรือศูนย์เดลซ่า (DELSA) และดำเนินการยกระดับศูนย์แพทย์ทหารอาเซียนเป็นองค์กรของอาเซียนอย่างเป็นทางการ ซึ่งทั้ง 2 แห่งตั้งอยู่ที่ประเทศไทย” ที่ประชุมสุดยอดอาเซียนเห็นด้วยกับการสร้างความตระหนักรู้และอัตลักษณ์ของอาเซียนในระดับประชาชน ปีแห่งวัฒนธรรมอาเซียน 2562 และจัดตั้งเครือข่ายสมาคมอาเซียนในประเทศสมาชิก นอกจากนี้ ในภูมิภาคอาเซียนได้จัดทำเอกสารมุมมองของอาเซียนต่อแนวคิดอินโด-แปซิฟิก ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานหลักการที่เป็นที่ยอมรับ รวมทั้งหลักการที่บรรจุอยู่ในสนธิสัญญาไมตรี และความร่วมมือแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือแทค (TAC) ที่ประชุมยังให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างความเข้มแข็งของเศรษฐกิจระดับภูมิภาค โดยไทยยืนยันที่จะผลักดันให้การเจรจาความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาคหรืออาร์เซ็ป (RCEP) แล้วเสร็จในปีนี้ ซึ่งจะช่วยให้อาเซียนรับมือกับความเปลี่ยนแปลง และความไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นในภูมิภาค โดยเฉพาะผล กระทบจากความตึงเครียดทางการค้า ระหว่าง คู่ค้าที่สำคัญของอาเซียน สำหรับประเด็นเรื่องความตึงเครียดทางการค้าที่จะมีการหารือในการประชุม G20 ซึ่งผู้นำประเทศจากอาเซียน ได้แก่ ไทย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ และเวียดนาม เข้าร่วมประชุมด้วย จะร่วมกันแสดงความคิดเห็นในเวทีดังกล่าว เพื่อให้สถานการณ์นี้ผ่อนคลายโดยเร็ว นอกจากนี้ ผู้นำทั้งหลายสนับสนุนให้อาเซียนร่วมมือกันเสนอตัวเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันบอลโลก หรือฟีฟ่าเวิลด์คัพในปี 2034 ขอเชิญชวนให้ประชาชนอาเซียนทุกคนสนับสนุนสมาคมฟุตบอลในแต่ละประเทศสมาชิกเพื่อบรรลุฝันนี้ด้วยกัน เราคาดหวังว่า ผลการประชุมสุดยอดอาเซียนในครั้งนี้ จะนำผลประโยชน์มาสู่ภูมิภาค คือคุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศสมาชิก